Bütçe Hakkından Kamu Bütçesine: Osmanlı’dan Günümüze

ÖZ
 Bütçe, yasamanın yürütmeye gelirlerin alınmasına izin, giderlerin yapılmasına yetki verdiği ekonomik bir plan, siyasi belgedir. Bütçe hakkının yer aldığı ilk belge Magna Carta Libertatum (Büyük Özgürlük Fermanı)’dır. İngiltere’de ortaya çıkan bu belgeden diğer ülkeler ve Türkiye de etkilenmiş, Tanzimat Döneminde modern anlamda bütçeler klasik bütçe sistemine uygun yapılmaya başlanmıştır. Türkiye’de mali anayasa kabul edilen 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu gelişen değişen kamu yönetimine uyum sağlayamadığından 2003 yılında 5018 Kamu Mali Yönetimi Kontrol edilmiş uygulanmaya başlamıştır. reform niteliği taşıyan Kanunla bütçenin hazırlanma, uygulanma denetlenme süreci tümüyle değişmiş performans esaslı geçilmiştir. Bu çalışmanın amacı İngiltere, Fransa, ABD Almanya’da gelişiminden hareketle Türkiye’deki sürecini araştırmaktır. Osmanlı Devleti’nden günümüze uygulanan hukuki dayanakları sistemleri ele alınmaktadır. Performans sisteminde yaşanan sorunlar nedeniyle 2020 program kademeli olarak bütçe-plan ilişkisinin sağlanması, çıktı-sonuç odaklı anlayış hedeflenmiştir. Ancak henüz başlangıç aşamasında olan sistemde zaman içinde hedeflere ulaşılacağı beklenmektedir.
 Anahtar Kelimeler: Hakkı, Bütçesi, Sistemleri.
 JEL Sınıflandırması:H60, H61.